Dauwpunt meten op gewasniveau is geen mythe meer

Vraag een willekeurige tuinder naar zijn of haar ervaring met dauwpunt en het gaat al snel over de negatieve invloeden van dauwpunt op de oogst en de gewassen, zoals ‘meeldauw’ en ‘Botrytis’. Ondanks dat, wordt er nog maar weinig mee gedaan om natslaan te voorkomen. Dit komt met name doordat het dauwpunt op zichzelf nog niks zegt. Tuinders moeten eerst extra metingen bij de gewassen zelf doen voordat ze genoeg data hebben om concrete acties uit te voeren.

30MHz helpt telers door dauwpuntsmetingen op gewasniveau mogelijk te maken. Dit gebeurt via draadloze sensortechnologie. In lijn met de continue zoektocht naar teeltoptimalisatie en maximaal rendement proberen ondernemers uit onder meer de potplantteelt steeds meer grip te krijgen op dauwpunt. Het is daarom belangrijk om volledig te begrijpen wat dit precies is.

Dauwpunttemperatuur meten: een intensief proces

Als onverzadigde lucht afkoelt, raakt deze steeds meer verzadigd. Bij een bepaalde temperatuur zal de lucht volledig verzadigd raken met waterdamp. Deze temperatuur wordt het dauwpunt of de dauwpunttemperatuur genoemd. Koelt de lucht nog verder af dan treedt er condensatie op. Als vruchten, stengels of andere plantendelen kouder zijn dan het dauwpunt, worden ze nat doordat de waterdamp er op condenseert. Dit biedt helaas ideale omstandigheden voor aandoeningen zoals schimmels.

Met behulp van bijvoorbeeld natte bollen zijn klimaatcomputers al geruime tijd prima in staat het dauwpunt binnen een kas te bepalen. Er wordt een formule losgelaten op de gemeten omgevingstemperatuur en (relatieve) omgevingsvochtigheid waarmee het dauwpunt uitgerekend wordt. Deze meting is op zichzelf onbruikbaar, omdat dit vergeleken moet worden met de temperatuur van de gewassen zelf. Het maken van een vergelijking is echter een arbeidsintensief proces.

Er worden op locatie vaak handmatig temperatuurmetingen gedaan bij de gewassen. Vervolgens vergelijken teeltmanagers deze gegevens met de door de klimaatcomputer gegenereerde dauwpuntstemperatuur. Het handmatig meten van de gewassen is binnen deze werkwijze niet het enige dat een foutmarge in de resultaten veroorzaakt. Er wordt namelijk ook voorbijgegaan aan mogelijke klimaatongelijkheid in een kas, waardoor het dauwpunt niet overal gelijk is. Hier zijn in veel gevallen geen gegevens van omdat er maar een beperkt aantal mogelijkheden zijn voor het continu meten van de omgevingstemperatuur en relatieve luchtvochtigheid.

Sensortechnologie versimpelt de aanpak

In samenwerking met verschillende telers is 30MHz er in geslaagd om dit proces niet alleen eenvoudiger en minder arbeidsintensief te maken, maar ook nauwkeuriger en ongevoelig voor klimaatongelijkheid. Dit doen we door slim gebruik te maken van sensoren uit ons portfolio zoals de Pointed Micro Climate sensor, de Temperatuur/Luchtvochtigheidsensor en de Pointed Temperature sensor. Het wordt daardoor mogelijk het dauwpunt te bepalen in de directe omgeving van een plant of vrucht en dit meteen te combineren met de actuele plant- of vruchttemperatuur.

Breng de data tot leven

Het zijn niet alleen de draadloze sensoren, die de telers helpen bij het optimaliseren van de teelt. Het is toch vooral de koppeling met het dashboard, die waardevol is. In dat dashboard komt de data tot leven. In verschillende grafieken wordt de data visueel gemaakt en kan de teler in een oogopslag zien wat er speelt.

In het dashboard kan de teler zelf verschillende soorten data bij elkaar brengen. Een voorbeeld: Als het gaat om het natslaan van het gewas kan het inzicht in de weerdata – die standaard in het dashboard zit – in combinatie met de meetgegevens van de PMC sensor aanleiding zijn de temperatuur vroegtijdig te laten stijgen. Zo kan het natslaan worden voorkomen als de sterke instraling voor een snelle opwarming zorgt.

Lees meer over het effect van dauwpunt op gewassen

• Effecten van luchtvochtigheid op groei en ontwikkeling van tomaat – Anja Dieleman, Wageningen University, 2008.
• Vochtregulatie en verdamping: wat kunnen we bereiken? – Cecilia Stanghellini, Wageningen UR Glastuinbouw, mei 2009